همه چیز در مورد سافت استارتر
آیا شما می دانید که سافت استارتر چیست؟
به طور کلی روش های بسیاری برای راه اندازی الکتروموتورها وجود دارد که هرکدام از آن ها، با توجه به کاربرد، نوع بار و خصوصیات شبکه، دارای مزایا و معایبی هستند. باید توجه شود که با در نظر گرفتن تمامی شرایط موجود، بهترین روش برای راه اندازی بهینه و ایمن الکتروموتور انتخاب شود.
سافت استارتر چیست؟
سافت استارتر یا راه انداز نرم، از قطعات نیمه هادی مانند تریستور و بردهای الکترونیکی ساخته شده است. این تجهیزات معمولا برای راه اندازی الکتروموتورهای سه فاز استفاده می شود. همانطور که از نام آن پیداست، به کمک آن، می توان الکتروموتور را به صورت ایمن راه اندازی و متوقف کرد.
چرا از سافت استارتر استفاده میشود؟
هنگامی که یک الکتروموتور سه فاز با توان بالا در شبکه شروع به کار کردن می کند، جریان زیادی از شبکه کشیده می شود. این جریان بالا، ممکن است باعث افت ولتاژ شدید خط شود که روی سایر تجهیزات نیز ممکن است وسایل های دیگری را خراب کند علاوه بر این، جریان راه اندازی بالا، باعث ایجاد حرارت در خود الکتروموتور نیز می شود. در نتیجه، استهلاک، آسیب دیدن سیم پیچ ها و کاهش عمر مفید الکتروموتور نیز رخ می دهد.
با استفاده از سافت استارتر یا راه انداز نرم، می توانیم ولتاژ راه اندازی الکتروموتور را کاهش دهیم. در نتیجه کاهش ولتاژ راه اندازی، جریان کمتری در لحظه راه اندازی از شبکه کشیده می شود و آسیب کمتری نیز به شبکه وارد می شود.
لازم به ذکر است که سافت استارتر، فقط توانایی راه اندازی و توقف موتور به صورت نرم را دارد. ولی کنترل دور و سرعت الکتروموتور را به صورت اختصاصی نمی توان با سافت استارتر انجام داد.
نکته دیگری که قابل گفتن است، این است که کاهش ولتاژی که توسط سافت استارتر در هنگام راه اندازی تشکیل میشود، کاملا قابل تنظیم و برنامه ریزی است. علاوه بر موارد گفته شده، سافت استارتر در برابر ولتاژ زیاد یا ولتاژ کم نیز از الکتروموتور حفاظت میکند.
سافت استارتر علاوه بر بخش های کنترل، سیستم حفاظتی و تعدادی ورودی و خروجی فرمان در دو حالت فیکس یا قابل برنامه ریزی دارد که قابلیت انتخاب های متفاوتی به کاربر می دهد.
با تنظیم سافت استارتر جریان راه اندازی موتور را به میزان مورد نیاز کاهش میدهیم.
از دیگر قابلیت های سافت استارتر می توان به جلوگیری از تنش های الکتریکی و مکانیکی و محافظت از موتور در مقابل هر نوع خطا اشاره کنیم.
سافت استارتر چگونه عمل می کند؟
جریان با ولتاژ منبع وابسته است، گشتاور الکتروموتور نیز با مربع جریان آن رابطه مستقیم دارد. به همین خاطر می توان از تغییر ولتاژ منبع تغذیه، برای کنترل گشتاور در راه اندازی استفاده کرد.
زمانی سافت استارتر نمی تواند تغییری در عملکرد موتور ایجاد کند که موتور در دور نامی باشد، به دلیل این که دستگاه قابلیت تغییر روی فرکانس را ندارد. در سافت استارتر، با کاهش ولتاژ گشتاور نیز کاهش میابد در نتیجه جریان راه اندازی نیز کاهش داده می شود.
یکی از ویژگی های سافت استارتر این است که هنگام استفاده از سافت استارتر، می توان متناسب با نوع بار و گشتاور مورد نیاز، محدوده جریان مجاز و حتی مدت زمان راه اندازی را مشخص و تنظیم کرد و با توجه به محدوده مجاز جریانی که روی آن تنظیم شده، درصدی از ولتاژ ورودی را به الکتروموتور اعمال می کند تا جریان به مقداری که تنظیم شده است برسد. در نتیجه، سافت استارتر از روش کاهش ولتاژ در زمان راه اندازی الکتروموتور استفاده می کند.
ولتاژ در هنگام راه اندازی الکتروموتور با کمک دستگاه سافت استارتر به صورت تدریجی و ایمن افزایش می یابد. این کار باعث می شود که الکتروموتور به آرامی و نرمی سرعت بگیرد.
ولتاژ ورودی در هنگام توقف الکتروموتور نیز توسط سافت استارتر به آرامی کاهش پیدا می کند و در نتیجه سرعت الکتروموتور به آرامی کاهش پیدا میکند. سافت استارتر نیز هنگامی که سرعت به صفر رسید، ولتاژ ورودی را قطع می کند.
بای پس در سافت استارتر به چه معناست؟
برای کاهش خرابی الکتروموتور و سافت استارتر، بعد از این که الکتروموتورراه اندازی میشود، سافت استارتر از مدار خارج می شود که به این عمل خارج شدن سافت استارتر از مدار، بای پس می گویند. سافت استارتر به دو روش:
- داخلی
- خارجی
بای پس می شود.
روش بای پس داخلی: در روش بای پس داخلی، مدار برخی از سافت استارترها، تعدادی تیغه موازی با مدار داخلی آن نصب شده است و به طور مستقیم به ورودی و خروجی این دستگاه متصل اند. زمانی که الکتروموتور به دور نامی خود رسید، تیغه های موازی، مدار داخلی سافت استارتر را اتصال کوتاه می کنند تا بای پس داخلی اتفاق بیفتد و سافت استارتر از مدار خارج شود.
روش بای پس خارجی: در روش بای پس خارجی، برای جدا کردن سافت استارتر از مدار، از یک کنتاکتور موازی با سافت استارتر استفاده می شود. زمانی که الکتروموتور به دور نامی خود رسید، کنتاکتور از طریق رله وصل می شود و باعث بای پس خارجی سافت استارتر و خروج آن از مدار می شود.
سافت استارتر چه کاربردهایی دارد؟
از سافت استارترها در تجهیزات و دستگاه های زیادی در صنعت استفاده می شود. این روش بیشتر برای الکتروموتورهایی در صنعت مناسب است که با سرعت ثابتی کار می کنند. در ادامه چند نمونه از کاربردهای سافت استارتر در صنعت، نام برده شده اند:
- پمپ
- سانتریفیوژ
- کمپرسور
- نوار نقاله
- میکسر
- خرد کن
- سنگ شکن
- آسیاب
- کانوایر و غیره.
مزایای استفاده از سافت استارتر چیست؟
با توجه به مواردی که گفته شد، استفاده از سافت استارترها برای راه اندازی الکروموتورها، مزایای بسیاری دارد. که در ادامه بخشی از آن ها را توضیح می دهیم:
- حذف جریان هجومی و گشتاور زیاد در لحظه ی راه اندازی
- کاهش اندازه کابل ها و کلید های اتصال به شبکه تغذیه به علت کاهش جریان موتور
- Start و stop سیستم بدون ضربه
- محدود کردن فرورفتگی ولتاژ خط(voltage dip)
- شتاب دهی و شتاب گیری نرم و بدون پله موتور
- افزایش راندمان سیستم
- افزایش طول عمر موتور و پمپ ها
- کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری
- امکان راه اندازی ضربه ای بار های سنگین و کاربرد هایی که تحت بار راه اندازی می شوند
- کاهش تنش بر روی کوپلینگ ها و دیگر تجهیزات انتقال
- جلوگیری از پیک های جریان و گشتاور و در نتیجه کاهش تنش الکتریکی بر روی شبکه تامین توان و کاهش تنش مکانیکی برکل اجزای دوار
- کارکرد و قابلیت برنامه ریزی و نگهداری آسان
- عملکردهای تشخیصی و هشدار زودرس از قبیل اضافه بار- کاهش بار- روتور قفل شده
- کنترل هارمونیک های جریان در زمان راه اندازی توسط کنترل هر فاز
- اتصال موتور تنها با سه سیم و کنترل در خطوط تغذیه موتور
- کنار گذاشتن نیمه هادی های قدرت پس از راه اندازی موتور و ادامه کار با سیستم بای پس داخلی به منظور کاهش دادن تلفات دایمی
معروف ترین و معتبرترین برندهای سافت استارتر موجود در بازار کدامند؟
در بازار، برندهای مختلف سافت استارتر وجود دارند. در ادامه، تعدادی ازبرندهای معتبر و معروف در زمینه ساخت سافت استارتر را نام میبریم:
- LS
- Siemens
- Schneider
- Emotron
- Santerno
- Italian
- Sanyo
سافت استارتر برند زیمنس
سافت استارتر برند اشنایدر
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.